De balletkostuums van James Ensor
Balletkostuums van La Gamme d’Amour door James Ensor
Mu.ZEE, Oostende, ca. 1911-1932 (?)
James Ensor (1860-1949) is een van de meest invloedrijke Belgische schilders. De fantastische en kleurrijke schilderijen, tekeningen en prenten van deze Oostendenaar zijn verspreid over kunstcollecties in heel de wereld. Minder gekend zijn de theater- en muzikale composities van zijn hand.
Liefde voor muziek
In de beroemde ‘blauwe kamer’ van het Ensorhuis staat tot op vandaag het harmonium dat hij in 1906 cadeau kreeg van het verzamelaarskoppel Albin en Emma Lambotte. Het is op dit instrument dat Ensor verschillende muziekfragmenten heeft gecomponeerd die later werden samengevoegd tot het ballet La Gamme d’Amour. Voor deze voorstelling componeerde Ensor niet alleen de muziek maar schreef hij ook het scenario en ontwierp hij de feestelijke decors en kleurrijke balletkostuums. Het ballet verbeeldt het liefdesverhaal tussen twee personages: Miamia, dochter van de uitbaters van een speelgoedwinkel, en Fifrelin. Het stuk werd in 1911 vervolledigd en twee jaar later voor het eerst opgevoerd in Oostende.
Ensor als kostuumontwerper
Van dit ballet en de opvoering zijn nog verschillende stukken bewaard gebleven: de muziek, de voorontwerpen voor de decors en personages, verschillende posters en de balletkostuums. Nadat deze bijzondere kledingstukken een tijd lang in een privécollectie zaten, zijn ze sinds 1995 eigendom van de stad Oostende, waar ze vandaag worden bewaard in Mu.ZEE. In totaal gaat het hier om 6 kostuumstukken vervaardigd uit katoen dat met waterverf is beschilderd: 2 jurken, 1 blouse met korte mouwen, 1 blouse met lange mouwen, 1 rok en 1 broek. Een aantal van deze theaterkostuums bevindt zich momenteel in een bijzonder verzwakte toestand omwille van enkele mysterieuze vlekken die een grote impact hebben op de langdurige bewaring ervan.
Mysterieuze vlekken
In het kader van het opkomende Ensorjaar in 2024 is een herwaardering van deze unieke kostuums zeker op zijn plaats! Naast een conservatiebehandeling zou ook een materiaaltechnisch en historisch onderzoek naar de herkomst van deze mysterieuze vlekken bijzonder waardevol zijn. Misschien is de oorsprong van de vlekken wel te vinden in de opvoering van het ballet zelf? Daarnaast zou een analyse van de verfsamenstelling gebruikt voor deze kostuums meer duidelijkheid kunnen geven over hun ontwerpproces: beschilderde Ensor deze kostuums zelf? Tot slot zijn er ook nog verschillende vragen rond de geheimzinnige persoonsnamen die in enkele van deze stukken terug te vinden zijn… Van wie zijn ze? Schreef Ensor deze zelf in de kostuums? Nog veel vraagtekens dus!
Zelf bezoeken?
De collectie balletkostuums worden bewaard in Mu.zee, door hun kwetsbaarheid zijn ze momenteel niet opgesteld in de tentoonstelling. Toch nieuwsgierig naar wat Oostende allemaal te bieden heeft? Bezoek Mu.Zee.
Met dank aan de Founding Partner van de Erfgoed Challenge
De Erfgoed Challenge wil alle Belgen verbinden rond hun erfgoed en deze kunstschatten omringen met de allerbeste zorgen. Tien jaar lang selecteert het KIK samen met jou een erfgoedschat die hoogdringend hulp nodig heeft. Om zo tegen 2030 de toekomst van minstens tien erfgoedschatten te verzekeren. Geef erfgoed een toekomst!
Dit erfgoedobject nam het op tegen
De sarcofaag van de heilige Chrodoara
De grafkapel van Peter Paul Rubens
