Kunsthistorisch onderzoek en inventaris
Een team van gepassioneerde kunsthistorici buigt zich over ons nationaal erfgoed. Hun scherpe oog is de perfecte aanvulling op de materiaaltechnische analyse. Tegelijk staan ze in voor de voortdurende uitbreiding en verbetering van de fotografische inventaris.
De fototheek: visueel geheugen van ons erfgoed
De aanleg van een visueel geheugen van het gehele Belgische cultureel erfgoed behoort tot de kerntaken van het KIK. Op dit moment bevat de fotografische inventaris of ‘fototheek’ meer dan één miljoen foto’s, van 1880 tot nu. Ze tonen onder meer beeldende kunsten, kunstambachten, architectuur, archeologie en zelfs landschappen.
We breiden de inventaris voortdurend uit met opnames van onze kunsthistorische studies en van alle kunstwerken die in het KIK worden onderzocht of gerestaureerd. Ook algemene inventarisatiecampagnes voeden de fototheek, bijvoorbeeld die in het kader van onze samenwerking met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
De foto’s worden stuk voor stuk gedigitaliseerd en zijn gratis beschikbaar in onze online database BALaT. De volledige collectie kunt u raadplegen in de leeszaal.
Ontstaansgeschiedenis van de foto-inventaris
De fotografische inventaris kent een lange en boeiende ontstaansgeschiedenis. De basis werd gelegd in het begin van de 20ste eeuw, toen nog door de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis. Sindsdien is de collectie sterk gegroeid. Enkele belangrijke fases in de groei van de inventaris:
- Tijdens de Eerste Wereldoorlog maakte de Duitse bezetter een groot aantal opnames in hoge kwaliteit van het Belgische culturele erfgoed. De negatieven werden later aangekocht door de Koninklijke Musea en vormen de basis voor de uitbouw van de verdere collectie op nationale schaal.
- Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden grote fotocampagnes georganiseerd voor ons erfgoed, dat bedreigd werd door de oorlog. De campagnes werden georganiseerd door Paul Coremans, de latere oprichter en eerste directeur van het KIK. Sommige van die 180.000 beelden zijn de enige herinnering die we nog hebben aan monumenten die verloren gingen in de oorlog, onder meer tijdens het Ardennenoffensief.
- 1967-1984: het Tweede Vaticaans Concilie bracht heel wat liturgische wijzigingen met zich mee, waardoor sommige cultusobjecten of kerkmeubels hun functie verloren en stilaan uit de kerken verdwenen. Het was de aanleiding voor het KIK om een uitgebreid landelijk fotorepertorium aan te leggen van de inboedel van de katholieke kerken in België. In deze context werden maar liefst 250.000 foto’s gemaakt.
Kunsthistorisch onderzoek
De uitbouw van de inventaris en het kunsthistorisch onderzoek gaan hand in hand. Onze kunsthistorici zijn gerenommeerde connaisseurs die zich toeleggen op diverse aspecten van de kunst in België.
Onze voornaamste onderzoeksdomeinen zijn:
- boekverluchtingen uit de late middeleeuwen
- gravure en fotografie in de 19de en 20ste eeuw
- gotische en barokke sculpturen
- glasramen van de 15de tot de 20ste eeuw
- Waalse schilderkunst uit de moderne tijd
- religieuze iconografie
- cultusobjecten.
De onderzoeken worden vaak gevoerd in samenwerking met universiteiten of musea. In veel gevallen gaat het om onderzoeksprojecten gefinancierd door het Federaal Wetenschapsbeleid.
Het inventariseren stelt de kunsthistorici van het KIK in staat een direct, concreet contact met het object te onderhouden. Het is een krachtig intellectueel instrument, dat ons leert kijken en begrijpen.
Kunsthistorische seminaries
Sinds 2000 organiseren we jaarlijks een kunsthistorisch seminarie, telkens met een ander thema binnen de kunst in België van de middeleeuwen tot de 19de eeuw. Specialisten uit binnen- en buitenland bespreken de stand van het onderzoek en wisselen er kennis en ideeën uit.
Kunsthistorisch advies
De kunsthistorici van het KIK kunnen ook kunsthistorisch advies geven over voorwerpen die aansluiten bij hun specialisatie.
Heeft u een werk met een bijzondere waarde voor het patrimonium en wilt u dat door ons laten onderzoeken? Contacteer ons!
Heeft u vragen of wilt u meer informatie? Neem contact met ons op!
