Ga verder naar de inhoud

Verwondering bij elk detail: Van Eyck online én in BOZAR

In het najaar van 2020 exposeert het KIK in Bozar met de tentoonstelling Closer to Van Eyck, het resultaat van vele jaren onderzoek rond het Lam Gods.

Na zes jaar onderzoek en een Europese prijs als bekroning, publiceert het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK, Brussel) de laatste hoge-resolutiebeelden op de website Closer to Van Eyck.

Die succesvolle website is enerzijds gewijd aan de restauratie van het Lam Gods, en anderzijds aan het volledige oeuvre van Jan van Eyck, zijn atelier en navolgers. Je vindt er nu ook beelden van het Portret van een Man (Leal Souvenir) uit Londen (National Gallery), de Heilige Hiëronymus uit Detroit (Institute of Arts), de Heilige Franciscus uit Philadelphia (Museum of Art) en Maria met Kind bij de Fontein uit New York (privécollectie). De schilderijen waren alle vier te zien op de grote Van Eyck tentoonstelling in het Gentse Museum voor Schone Kunsten. Kort na de eerste coronagolf en achter gesloten deuren kon het KIK de schilderijen onderzoeken en documenteren vooraleer ze werden ingepakt en terugvlogen naar hun eigenaars.

In dat rijke beeldmateriaal kan je nu online inzoomen, niet alleen op de allerkleinste details, maar ook op de lagen onder het verfoppervlak die dankzij radiografie en infraroodreflectografie zichtbaar werden. Voor de minutieus geschilderde werken van Jan van Eyck is dat niet enkel een lust voor het oog. Voor de soms netelige kwestie van toeschrijvingen, is deze website een uniek werkinstrument, meent projectleider Bart Fransen (KIK): “Van sommige composities bestaan er meerdere versies. Voor de allereerste keer kunnen we die nu tot in het kleinste detail met elkaar vergelijken op basis van evenwaardig beeldmateriaal, want alle schilderijen zijn volgens een identiek protocol en met dezelfde apparatuur gefotografeerd.” Van de Heilige Franciscus bestaan twee versies, de ene bewaard in Turijn (Galleria Sabauda), de andere in Philadelphia. Ze verschillen in formaat, maar de mate waarin sommige details tot in de kleinste verftoets met elkaar overeenkomen is ronduit verbluffend. Ook van de Maria met Kind bij de Fontein bestaan twee versies: in Antwerpen (KMSKA) in New York. Bart Fransen: “Op de duur beland je in het typische zoekspel van de zeven verschillen. Comparatief onderzoek is dan wel eenvoudiger geworden, maar over de interpretatie van gelijkenissen en verschillen valt nog veel te discussiëren.”

Ook nieuw op de website zijn de foto’s van de achterzijden van alle schilderijen. Die blijven meestal verborgen voor de museumbezoeker. Soms bevatten ze oude etiketten met gegevens over vroegere eigenaars, of bieden ze inzicht in de structuur van het houten paneel. Maar vaak zijn ze ook beschilderd met marmer- of porfierimitatie en vertonen ze verfspetters, die in close-up zelfs doen denken aan de schilderijen van Jackson Pollock.

Precies door in te zoomen in de werken van Van Eyck komt er zo veel meer schoonheid aan het licht. Op 28 januari heropende in het Brusselse kunstencentrum BOZAR, na de dramatische brand, de tentoonstelling Facing Van Eyck. The Miracle of Detail. De expo werd verlengd tot 14 maart 2021. In deze coproductie van BOZAR en het KIK wordt de bezoeker, dankzij de digitale oogst van de afgelopen zes jaar, letterlijk ondergedompeld in het oeuvre van Jan van Eyck. Uit de amper 20 bewaarde werken, werden meer dan 300 details uitgelicht. De projectie is interactief, zodat je als bezoeker zélf het parcours bepaalt doorheen Van Eycks oeuvre – van het ene detail naar het andere, ingedeeld in vijf thema’s: de mens, natuur, architectuur, licht en techniek. De begeleidende cellomuziek werd speciaal voor dit project door de Belgische componist Benjamin Glorieux gecreëerd en uitgevoerd. Schoonheid zit in de details, daar bestaat geen twijfel over. Al in 1604 schreef Karel van Mander over Van Eycks detailweergave: “De haren van mensen, paardenstaarten en manen kan je bijna tellen. Ze zijn zo fijn geschilderd dat het alle kunstenaars verwondert.” Ook vandaag kunnen we hem alleen maar gelijk geven.

Expo verlengd tot 14 maart 2021: Facing van Eyck. The Miracle of Detail in BOZAR, Brussel.

Download het volledige persdossier

Via onderstaande links kan je meteen het persbericht in PDF downloaden, alsook alle afbeeldingen in hoge resolutie.

Meer nieuws van het KIK

F3 P1 Foto 20

Derde fase Lam Gods: eerste resultaten beloven schitterende apotheose

26.03.2024

Sinds mei 2023 loopt de derde en laatste fase van de grootscheepse conservatie-restauratiecampagne van het Lam Gods door het KIK. De voorbije maanden heeft het team niet-originele vernissen weggenomen en de verflagen eronder uitvoerig bestudeerd. Momenteel is men, na het advies van de internationale commissie van experten, begonnen met het verwijderen van 16de-eeuwse overschilderingen. Nu al zijn de eerste resultaten adembenemend mooi.

Lees meer
Verviers ND des Récollets 2021 07 15 photo Denise Chanteux 10

Vragenlijst over de economische impact van rampen

08.03.2024

In het kader van het Sendai Framework for disaster risk reduction 2015-2030 nodigen we je uit om deel te nemen aan een onderzoek dat tot doel heeft om de directe economische verliezen, schade of vernietiging van cultureel erfgoed als gevolg van rampen in België voor het jaar 2023 te evalueren.

Lees meer