Wetenschappelijke beeldvorming van de Memlingcollectie in Brugge
De Cel wetenschappelijke beeldvorming is gedurende vijf maanden in Brugge voor een groot project om de negen kunstwerken van Hans Memling (ca. 1430/40-1494) in de collectie van Musea Brugge een voor een te doorgronden met geavanceerde fotografische technologieën. Dit is het eerste van twee projecten waar het KIK aan werkt in Musea Brugge.
Musea Brugge
Sinds ruim twee maanden werkt een speciaal afgevaardigd team van de Cel wetenschappelijke beeldvorming in het Sint-Janshospitaal in Brugge, waar het opnames maakt van negen kunstwerken van Hans Memling (Seligenstadt, ca. 1430/40-Brugge, 1494), in opdracht van Musea Brugge. Zeven van die werken staan op de Vlaamse Topstukkenlijst. Memling, die tot een van de belangrijkste exponenten van de Vlaamse Primitieven wordt gerekend, werkte zo’n vijf eeuwen geleden vanuit Brugge aan zijn invloedrijke oeuvre.
Een waaier aan technieken
Het digitaliseringsproject dat op 24 april 2023 van start ging, heeft tot doel de meesterwerken van Memling tot in de kleinste details te doorgronden. De specialisten van het KIK maken macro-opnames van de werken in vier verschillende modi: normaal licht, strijklicht, infraroodlicht en ultraviolette fluorescentie. In de hoogste resolutie benaderen de beelden qua scherpte zowaar die van een stereomicroscoop. Anderzijds zal het team ook infraroodreflectografie-opnames maken. Dit alles gebeurt met speciale camera's, die dankzij een gemotoriseerd railsysteem op een vaste afstand tot het schilderij in verschillende richtingen kunnen verplaatst worden. Zo kan men detail na detail fotograferen.
Verschillende soorten informatie
De diverse hoogstaande beeldvormingstechnologieën zorgen ervoor dat de verschillende lagen van elk kunstwerk zichtbaar worden en apart onderzocht kunnen worden. Zo maken infraroodopnames de ondertekening van een schilderij zichtbaar, terwijl we met ultraviolet licht de staat van de vernislaag en oudere restauraties letterlijk 'aan het licht' kunnen brengen. De beelden geven zo duidelijkheid over de materiële toestand van elk werk, de stijl en de penseelvoering van Hans Memling, eventuele aanpassingen, denk aan retouches en overschilderingen, die later gemaakt zijn en die dus niet tot de originele voorstelling van Memling behoren.
Beelden in open acces
De verzamelde data worden in open access beschikbaar gemaakt door Musea Brugge op een nieuwe website voor het grote publiek, zoals het KIK dat ook heeft gedaan voor de werken van Van Eyck.
De negen werken van Hans Memling in de collectie van Musea Brugge, die de Cel wetenschappelijke beeldvorming gedurende vijf maanden onder de loep neemt:
- Drieluik Johannes de Doper en Johannes de Evangelist (Topstuk)
- Reliekschrijn van de heilige Ursula (Topstuk)
- Drieluik met de aanbidding der wijzen (Topstuk)
- Portret van een jonge vrouw of Sibylla Sambetha (Topstuk)
- Diptiek van Maarten van Nieuwenhove (Topstuk)
- Drieluik met de bewening van Christus (Topstuk)
- Annunciatie
- Moreel-triptiek (Topstuk) (januari 2024)
- Portret van een lid van de familie De Rojas
Binnenkort is er nog een tweede project in Brugge dat bestaat uit diepgaand onderzoek van de volledige 15de-eeuwse collectie van het Brugse Sint-Janshospitaal, uitgevoerd door het Studiecentrum Vlaamse Primitieven van het KIK en de onderzoeksgroep GEMCA van de UCLouvain. Dit onderzoeksproject, genaamd Iohannes, wordt gefinancierd door het programma FED-tWIN van Belspo. Meer informatie zal volgen en de publicatie van de onderzoeksresultaten wordt voorzien in een nieuw volume in de gerenommeerde reeks Corpus Vlaamse Primitieven.
Foto's: Stad Brugge / Musea Brugge / KIK-IRPA
Restauratie en onderzoek van het bovenste register van het geopende Lam Gods
Nadat het gesloten veelluik (2012-2016) en het onderste register van het geopende veelluik (2016-2019) reeds behandeld zijn, is nu het bovenste register van het Lam Gods in geopende toestand aan de beurt. Gedurende drie jaar voert het interdisciplinaire team van het KIK de derde onderzoeks- en restauratiefase uit van het monumentale, vroeg 15de-eeuwse kunstwerk van de hand van de gebroeders van Eyck, bewaard in de Sint-Baafskathedraal in Gent.
