De restauratie van het Lam Gods uitgelegd aan het publiek
De Belgische televisiezender VRT publiceerde onlangs een nieuwsreportage over de laatste fase van de restauratie van het iconische werk van de gebroeders Van Eyck, het Lam Gods. Dit 15de-eeuwse meesterwerk wordt momenteel gerestaureerd door een team van zeven conservator-restaurateurs van het KIK. De reportage, getiteld "Hoe staat het met de restauratie van Het Lam Gods, na alle commotie?", belicht de uitdagingen en de voortgang van dit complexe project.
Ongegronde aantijgingen
Afgelopen mei begon het team aan de derde en laatste fase van de restauratie, maar eind 2023 werd kritiek geuit op de tweede fase, die eind 2019 werd afgerond. De restaurateurs werden ervan beschuldigd het meesterwerk onherstelbare schade te hebben toegebracht. De beweringen leidden tot een levendig publiek debat.
Deze beschuldigingen, zonder enig wetenschappelijk bewijs, werden echter snel ontkracht door nationale en internationale experten en door de Vlaamse overheid. Zij benadrukten de zorgvuldige uitvoering van het project en verwezen naar het uitgebreide wetenschappelijke onderzoek dat aan de diverse interventies van de tweede fase voorafging en de restauratie ondersteunde.
Dr. Hélène Dubois, projectleider van de restauratie van het Lam Gods, reageerde op de kritiek en bevestigde de steun van verschillende autoriteiten, waaronder de kerkfabriek, de Vlaamse regering en internationale experten. Het team handelt niet op eigen houtje: elke fase van het project wordt opgevolgd door een commissie van internationale experten en een nationaal adviescomité. Zij adviseren het kerkbestuur en de Vlaamse overheid, de opdrachtgevers van de restauratie, over de te nemen beslissingen.
Een meticuleuze aanpak
De conservator-restaurateurs werken momenteel aan de bovenste zeven panelen van het altaarstuk, waaronder de centrale tronende figuren, de zingende en musicerende engelen en de figuren van Adam en Eva op de zijluiken. Het team begon met het verwijderen van de sterk vergeelde vernislagen. Zo zijn de originele kleuren nu zichtbaar geworden en kunnen de originele verflagen en de overschilderingen beter bestudeerd worden.
Vooral op de mantels van de centrale figuren zijn grote overschilderingen aangetroffen. Deze toevoegingen komen overeen met de 16de-eeuwse overschilderingen die werden verwijderd tijdens fases 1 en 2, bij de restauratie van de andere panelen van het Lam Gods. Kathleen Froyen, een van de restauratrices van het team, bevestigt dat deze lagen met zekerheid overschilderingen zijn en dus geen originele schilderlagen van de gebroeders Van Eyck.
Adam
Verwijderen van de vernissen
De zingende engelen
Verwijderen van de vernissen
Naast de gebruikelijke uitdagingen wacht het team nog een bijzonder complexe taak: de restauratie van de persbrokaten. Deze middeleeuwse techniek, waarbij gebruikgemaakt wordt van vergulde tinfolie, werd door de gebroeders Van Eyck aangewend om rijkelijk versierde stoffen na te bootsen. De restauratie ervan werd toevertrouwd aan Ingrid Geelen van het KIK, gespecialiseerd in deze techniek. Ze vertelt erover in de reportage op de website van VRT NWS.
Wil je de restauratie met eigen ogen zien? Ga dan zeker langs in het Museum voor Schone Kunsten (MSK) in Gent, waar je de restaurateurs aan het werk kunt zien voor dit complexe en indrukwekkende project.
-
Project
Restauratie en onderzoek van het bovenste register van het geopende Lam Gods
Bekijk dit projectNadat het gesloten veelluik (2012-2016) en het onderste register van het geopende veelluik (2016-2019) reeds behandeld zijn, is nu het bovenste register van het Lam Gods in geopende toestand aan de beurt. Gedurende drie jaar voert het interdisciplinaire team van het KIK de derde onderzoeks- en restauratiefase uit van het monumentale, vroeg 15de-eeuwse kunstwerk van de hand van de gebroeders van Eyck, bewaard in de Sint-Baafskathedraal in Gent.
Vul het formulier in
Waarom inschrijven?
- Erfgoed leeft, en heeft jou van alles te vertellen
- Blijf op de hoogte van het reilen en zeilen in ons Belgische kunstpatrimonium
- Er gebeurt meer binnen het KIK dan je denkt, in onze nieuwsbrief openen we onze deuren
- We nodigen partners, bedrijven, onderzoekers, restaurateurs, studenten uit om de dialoog aan te gaan
Meer nieuws van het KIK
Stenen monumenten in de Rubenskapel ondergaan grondig onderzoek
Als het maar niet té veel stof doet opwaaien. Letterlijk dan. De beelden in de Rubenskapel, winnaar van de eerste Erfgoed Challenge, krijgen een grondige conservatie-restauratiebehandeling door het Atelier steensculptuur van het KIK. Begin februari 2024 gingen onze steenexperten in de Sint-Jacobskerk in Antwerpen van start. Dat was alleen maar mogelijk dankzij de financiële steun van onze vele schenkers. Waar staan we nu, bijna drie maanden na de aanvang van de ambitieuze restauratie?
Kanselier Rolin in 3,5 miljard pixels. Een meesterwerk van Van Eyck zoals je het nog nooit gezien hebt
Het Louvre in Parijs vroeg onlangs de medewerking van het KIK voor de tentoonstelling 'Revoir Van Eyck. La Vierge du Chancelier Rolin', die nog loopt tot 17 juni 2024. Het gerestaureerde schilderij De Maagd van kanselier Rolin werd opnieuw tot in de kleinste details in beeld gebracht en kreeg een eigen rubriek op de website Closer to Van Eyck.